Fundamenty i wzmocnienia podłoża

Istotnym elementem niemal każdej budowli są fundamenty, których zadaniem jest przekazywanie obciążeń na podłoże gruntowe. Wśród obciążeń wymienić można siły oddziałujące na naziemną część budowli w postaci wiatru czy śniegu oraz masę własną całej konstrukcji wraz z ciężarem użytkowym. Z drugiej strony fundamenty zabezpieczają konstrukcję budowli przed niepożądaną mechaniką gruntu, związaną z osiadaniem.

Wpływa na to ma wiele czynników, m. in. rodzaj gruntu, szkody górnicze, oddziaływania sejsmiczne, wody gruntowe oraz opadowe, które uplastyczniają podłoże. Aktualnie fundamenty wykonywane są głównie z żelbetu albo betonu, jednak wcześniej ten element konstrukcji często był murowany, kamienny czy nawet drewniany.

Odpowiednio przygotowane fundamenty, gwarantują nieznaczne i przede wszystkim równomierne osiadanie obiektu budowlanego, jak również właściwą stabilizację. Rolą fundamentów jest też ochrona budowli przed wilgocią oraz przemarzaniem, dlatego powinny być one posadowione na prawidłowej głębokości. Istotna kwestią podczas projektowania rozwiązań w obszarze fundamentów, oprócz wymienionych powyżej uwarunkowań, jest także optymalizacja ekonomiczna, czyli koszty wykonania.

Jaki rodzaj fundamentów wybrać?

Wybór fundamentów jest efektem oceny warunków gruntowych oraz wodnych danego terenu w korelacji z obciążeniami generowanymi przez budowlę. W sytuacji, gdy możliwe są do zastosowania rożne warianty posadowienia, warto brać pod uwagę względy ekonomiczne. Jeżeli więc warunki środowiskowe są sprzyjające, to najtańszym sposobem posadowienia budynku, będą żelbetowe ławy fundamentowe.

W przypadku, kiedy grunt ma słabszą nośność (np. wysoki poziom wód gruntowych, luźny nasyp), powszechnie projektuje się płytę żelbetową dla posadowienia obiektu, które wiąże się jednak z większą ilością zbrojenia oraz betonu. Najdroższym, ale często jedynym rozwiązaniem przy budowaniu na podłożu o bardzo złej jakości albo dużych obciążeniach, są pale fundamentowe. Specjalistyczna technologia palowania rozróżnia pale normalne, zawieszone oraz stojące. Te ostatnie przekazują obciążenie na podłoże poprzez stopę pala, natomiast typy normalny i zawieszony – wykorzystują efekt tarcia na tzw. pobocznicę.

Na co zwrócić uwagę podczas wykonywania fundamentów?

Najczęściej do wykonywania fundamentów żelbetowych, stosuje się pręty zbrojeniowe o odpowiedniej grubości oraz mieszankę betonową klasy C20/25. Poziom przemarzania, poniżej którego sadowi się fundamenty, różni się w zależności od regionu, w jakim realizowana jest inwestycja. Nieodpowiednia głębokość może skutkować uszkodzeniem fundamentu (wysadziny, związane ze zmianą objętości gruntu, spowodowane zbyt płytkim posadowieniem) bądź wysokimi kosztami (zbyt niskie osadzenie). Z reguły stopy i ławy fundamentowe osadzane są płyciej, niż płyty fundamentowe. W momencie, gdy projekt przewiduje powiązanie z fundamentem innych elementów budowlanych, np. słupów, ścian czy schodów – stosuje się tzw. startery, czyli przedłużenia prętów zbrojeniowych. Przed zalewaniem szalunku fundamentu oraz znajdującego się wewnątrz zbrojenia, konieczne jest również scalenie z prętami instalacji odgromowej.