Wiertnica to zintegrowany kompleks urządzeń mechanicznych, służący do wykonania otworu wiertniczego w różnych rodzajach podłoża, w tym m. in. w gruncie, w skałach czy w powierzchni betonowej. W branży budowlanej dostępnych jest kilkanaście rodzajów wiertnic, które różnią się np. zastosowaniem, zakresem średnic otworów, a także konstrukcją. Wiertnice stosowane są przede wszystkim w branży budowlanej, w górnictwie oraz podczas realizacji robót geologicznych.
Wiertnica umiejscawiana jest na specjalnie przygotowanym stanowisku terenowym, które nazywane jest wiertnią. Przystosowanie terenu dla wiertnicy – koncentruje się przede wszystkim na właściwym wyprofilowaniu miejsca dla osadzenia urządzeń. Konieczne jest wykonanie i umocnienie zagłębienia, tzw. bodni, w której montuje się stabilny fundament przeznaczony do posadowienia wiertnicy. W dalszej kolejności rozstawiona zostaje wiertnica, pomost montażowy oraz układ napędowy, w ramach którego znajdują się urządzenia prądotwórcze (agregaty), skrzynia biegów, a także tłokowe pompy płuczkowe. Całkowita wysokość konstrukcji wiertnicy może sięgać nawet do 60 m.
Specyfikacja techniczna wiertnicy do wykonywania otworów obejmuje następujące parametry:
- dopuszczalny udźwig, który determinuje głębokość i średnicę wykonywanych otworów,
- wartość mocy dla układów wiertnicy,
- typ napędu dla przewodu/żerdzi wiertniczej (pneumatyczny, hydrauliczny, elektryczny),
- specyfika płuczki do transportu urobku wiertniczego, próbek oraz rdzeni,
- identyfikacja parametrów dla pomp płuczkowych albo urządzeń sprężających.
Wiertnice można podzielić m. in. na urządzenia udarowe i obrotowe, a ich typ powinien zostać dopasowany do rodzaju zaplanowanych prac.